Pomen Georgiju Mitrofanoviću u Hilandaru
U Svetoj carskoj srpskoj lavri Hilandaru je u petak 23.12.2022., u nastavku večernje službe, služen pomen hilandarskom monahu, ktitoru i zografu Georgiju Mitrofanoviću.
Ove godine se navršava četiri stotine godina od kako je oslikao unutrašnjost trpezarije Svetog manastira Hilandara.
U hilandarskoj trpezariji zatekao je ostatke zidnog slikarstva nastalog u trećoj deceniji 14. veka. Trpezariju je iznova, o svom trošku, živopisao u novembru 1622.
Svedočanstvo o Mitrofanovićevom izvođačkom i ktitorskom delu nalazimo u natpisu na unutrašnjoj strani istočnog zida, iznad severnih vrata:
„† Blagovoljenjem Oca i pospešenjem Sina i dovršenjem Presvetog Duha obnovi se i islika se ova trpezarija, zapovešću otaca i braće i celoga sabora hilandarskog, pri ocu igumanu kir Ilarionu jeromonahu. Trudom i izdatkom najmanjeg i najponiznijeg među monasima, siromašnog u dobročinstvu, bogatog u gresima, zvanog Georgija zografa Mitrofanovića, koji se starao o ovom delu. Godina 7130/31. i svrši se meseca novembra 16. dan. Tada je presto srpskih zemalja držao arhiepiskop kir Pajsej, a grčki je skiptar držao veliki sultan Mustafa. Reci, o ljubimče, večna pamet smernome starcu Mitrofanu, koji se upokojio godine 7129.“
Njegovo slikarsko delo u trpezariji Hilandara jedna je od najznačajnijih fresko celina na čitavom Atosu. Ovo je i jedinstven primer da je slikar ujedno bio i ktitor tako velikog freskopisa.
O životu Georgija Mitrofanovića nemamo mnogo podataka. Istoričari smatraju da se ubrzo nakon oslikavanja trpezarije upokojio.
Hilandarska trpezarija je danas jedina u celini, iz drevnosti sačuvana trpezarija nekog srpskog manastira. Njen freskopis otkriva nam veštine izvanrednog freskopisca kadrog da sa puno osećaja za boje naslika kompleksne monumentalne kompozicije.
Centralnom mesto u zidnom slikarstvu trpezarije pripada ciklusu od 27 kompozicija posvećenih Svetom Savi. Birao je događaje iz Savinog života, koristeći se svetiteljevim žitijem koje je krajem 13. veka sastavio hilandarski monah Teodosije.
Ikone zografa Georgija Mitrofanovića u Hilandaru čine najveću pojedinačnu zbirku jednog autora. Sačinjava je ukupno 13 ikona. U manastirskoj riznici čuvaju se raskošne carske dveri koje je oslikao 1615-1616.
Foto: monah Milutin Hilandarac; Dragomir Krivokuća; Vlada Džamić
